‘น้ำพริกกำจัด’ หนึ่งในความฉุนหอมอันหลากหลาย โดย กฤช เหลือลมัย

อยากบอกว่า สำหรับคนที่ชอบเดินดูวัตถุดิบอาหารแปลกๆ ตามตลาดสด จงอย่าได้วางใจตลาดชนบทต่างจังหวัดทุกแห่งที่เห็น ไม่ว่ามันจะเล็กแค่ไหนก็ตาม ความประมาทอาจทำให้พลาดโอกาสทองที่ไม่แน่ว่าจะหวนมาอีกในเร็ววันหรือไม่เอาได้ง่ายๆ เลยนะครับ

สุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ผมเกือบขับรถผ่านตลาดเล็กๆ บนถนนสาย 21 ริมทางหลวงช่วงบ้านเพนียด-สี่แยกวังเพลิง อำเภอโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี ไป แต่ครั้นเปลี่ยนใจวกรถลงไปเดินดู ก็พบ “ของดี” เข้าให้อย่างไม่นึกฝัน นั่นคือมีคนเอา “ลูกกำจัด” (Zanthoxylum acanthopodium) หรือที่บางแห่งเรียก “มะข่วง” บ้าง “พริกพราน” บ้าง มาขายเป็นกำ ราคากำละ 20 บาท แถมเป็นลูกสดๆ เสียด้วยซี

กำจัดเป็นพืชให้กลิ่นหอมในตระกูลเดียวกับมะแขว่นที่คนเหนือรู้จักดี ผมเองเคยเห็นที่ร้านค้าริมทาง อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ใช้ใส่ในน้ำพริกเผาและพริกแกงป่าแบบสูตรกะเหรี่ยงโพล่วง แล้วก็เคยมีวางขายที่ตลาดพุเตย อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ ด้วย

ลูกกำจัดที่ผมซื้อมานี้ เก็บมาจากต้นสูงในป่าดิบบนภูเขาแถบอำเภอหนองม่วง จังหวัดสระบุรี คนขายบอกว่า ให้ลอกเอาเปลือกไปตำน้ำพริกเผา หรือใส่ในพริกแกง เป็นอันว่าใช้เหมือนกะเหรี่ยงสวนผึ้งเลย เขาว่ามันจะติดผลในช่วงนี้แหละ รสและกลิ่นนั้นคล้ายผิวมะกรูด ช่วยให้น้ำพริกมีกลิ่นหอมหวนชวนกิน