“ข้อมูลเอกสารโบราณ” กรมศิลปากรเปิดให้บริการออนไลน์แล้ว

1. จารึก คือ เอกสารประเภทที่มีรูปอักษรเป็นร่องรอยลึกลงในเนื้อวัตถุต่างๆ ซึ่งสำเร็จด้วยกรรมวิธีจารึก เช่น รูปอักษรที่ปรากฏบนแผ่นศิลา เรียกว่า ศิลาจารึก รูปอักษรที่ปรากฏบนแผ่นไม้ เรียกว่า จารึกบนแผ่นไม้ รูปอักษรที่ปรากฏบนแผ่นโลหะมีลักษณะสี่เหลี่ยมคล้ายใบลาน เช่น แผ่นทอง แผ่นเงิน แผ่นนาค เรียกว่า จารึกลานทอง จารึกลานเงิน จารึกลานนาค เป็นต้น

2. คัมภีร์ใบลาน คือ หนังสือที่จารตัวอักษร หรือการเขียนตัวอักษรด้วยเหล็กแหลมลงบนใบลาน ซึ่งเป็นใบของต้นไม้ชนิดหนึ่ง เรียกว่า ต้นลาน คัมภีร์ใบลานส่วนใหญ่ใช้จารคำสอนทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะพระไตรปิฎก นอกจากนี้ ยังจารเรื่องราวเกี่ยวกับกฎหมาย ตำราเวชศาสตร์ ตำราโหราศาสตร์ และตำราไสยาศาสตร์ เป็นต้น

3. หนังสือสมุดไทย คือ เอกสารโบราณที่ทำจากเปลือกไม้ชนิดต่างๆ ที่สามารถนำมาใช้ทำเป็นกระดาษได้ เช่น เปลือกข่อย เปลือกปอ เปลือกสา เป็นต้น ทำให้หนาพอสมควรและเป็นแผ่นยาวๆ  ติดต่อกันพับกลับไปกลับมาได้ มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า เขียนได้ทั้ง 2 ด้าน และมี 2 สี  ได้แก่ หนังสือสมุดไทยดำ และหนังสือสมุดไทยขาว เรื่องราวที่ปรากฏในหนังสือสมุดไทย จะเป็นตำราเวชศาสตร์  ตำราโหราศาสตร์ กฎหมาย และยังไม่สมุดภาพต่างๆ เช่น สมุดภาพสัตว์หิมพานต์ สมุดภาพโคลงฤาษีดัดตน สมุดภาพปฤษณาธรรม เป็นต้น

นอกจากนี้ ยังได้ดูแลรักษาและให้บริการตู้ไทยโบราณหรือตู้ลายทอง ซึ่งอาจเรียกว่า ตู้ลายรดน้ำหรือตู้พระธรรม ก็ได้ ลักษณะของตู้ไทยโบราณ เป็นตู้ทรงสี่เหลี่ยมลูกบาศก์ มีชั้นวางหนังสือเฉลี่ย 2-3 ชั้น

สำหรับเก็บรักษาพระไตรปิฎกซึ่งเป็นหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนาจะมีการตกแต่งตู้ด้วยลวดลายที่ประณีตงดงามทำให้มีการเรียกประเภทของตู้ไปตามลักษณะของการตกแต่งที่เกิดขึ้น เช่น ลายรดน้ำ เป็นต้น ลวดลายที่นิยมตกแต่ง เช่น ลายกนกเปลวเพลิง ลายกนกรวงข้าว เป็นต้น รูปภาพที่ใช้เขียนบนตู้ลายทอง เช่น รูปรามเกียรติ์ รูปสัตว์หิมพานต์ รูปเทวดา หรือรูปเรื่องราวจากชาดกต่างๆ เป็นต้น ทั้งนี้ นอกจากตู้ไทยโบราณแล้ว ยังดูแลหีบพระธรรม หีบหนังสือสวด หรือหีบพระมาลัย และหีบหนังสือเทศน์ เพื่อให้บริการศึกษา ค้นคว้า ทางด้านศิลปะลายไทย และการประดิษฐ์ลายรดน้ำอีกด้วย