แอ่ว..ลำปาง ปะบ้าน “นายห้างหลุยส์” ชีวิตที่ผูกพันกับสยาม

สำหรับบ้านของหลุยส์หลังนี้อยู่ในความดูแลขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคเหนือบน ตั้งอยู่ในพื้นที่บ้านพักถนนป่าไม้ เขตชุมชนท่ามะโอ ตำบลเวียงเหนือ อำเภอเมือง เขตเทศบาลนครลำปาง สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2448 พร้อมอาคารสำนักงาน เพื่อทำกิจการเกี่ยวกับไม้สักในลำปาง มีลักษณะเป็นบ้านครึ่งปูนครึ่งไม้แบบเรือนปั้นหยา สไตล์โคโลเนียล ชั้นล่างก่อปูนแข็งแรง ส่วนชั้นบนเป็นเรือนไม้ มีห้องนอนใหญ่ ห้องแต่งตัว  จุดเด่นคือห้องโถงทำเป็นมุขแปดเหลี่ยมยื่นออกไปด้านหน้า ติดหน้าต่างบานเกล็ดไม้โดยรอบ เพดานตีไม้ปิดสวยงาม บริเวณบ้านมีต้นไม้ใหญ่ร่มรื่น และยังมีอาคารสำนักงานอีกหนึ่งหลัง เป็นอาคารถือปูนชั้นเดียว อาคารหลังนี้แต่เดิมใช้เป็นที่เก็บตู้เซฟของบริษัท ปัจจุบันเก็บรักษาสิ่งของที่เกี่ยวกับการค้าไม้

ส่วนเรื่องราวของ “นายห้างหลุยส์” ในนิตยสารศิลปวัฒนธรรม แห่งสำนักพิมพ์มติชน นำเสนอเรื่องของหลุยส์ผ่านงานเขียนของนักเขียนนามว่า W.S. Bristowe  ซึ่งเดินทางมาไทยเมื่อ พ.ศ. 2473 เขาติดตามเรื่องราวของหลุยส์เมื่อครั้งที่เดินทางกลับสยามอีกครั้งในวัยหนุ่ม จนแปรสถานะจากชายมือเปล่ากลายมาเป็นผู้ใกล้ชิดกับราชสำนักในช่วงเวลาหนึ่งงานเขียนของ W.S. Bristowe บรรยายเนื้อหาในจดหมายโต้ตอบระหว่างแม่ลูกที่อยู่ในสยาม(แอนนาและหลุยส์) กับลูกสาวในอังกฤษ  ซึ่งเนื้อความบางส่วนเอ่ยถึงความรู้สึกประสบการณ์ที่ได้รับในช่วงใกล้ชิดกับราชสำนักสยาม  นอกเหนือจากบันทึกในจดหมาย ยังมีเนื้อความในหนังสือพิมพ์บางกอกกาลันเดอร์อีกด้วย