พระพุทธไสยาสน์นั้น แรกเริ่มทีเดียวจะหมายถึงปางปรินิพพาน ต้องย้อนกลับไปในสมัยที่พระลังกาเข้ามามีพระ 4 อิริยาบถ นั่ง เดิน ยืน นอน หมายถึงว่าทุกอย่างต้องมีสติ นั่นคือคติดั้งเดิม ต่อมาจึงมี ปางโปรดอสุรินทราหูŽ

ที่มาของปางโปรดอสุรินทราหูนั้น เล่ากันว่า ในสมัยที่พระพุทธองค์ประทับอยู่ ณ วัดเชตวันมหาวิหาร ในนครสาวัตถี อสุรินทราหูซึ่งเป็นอสูรอุปราชของท้าวเวปจิตติอสุรบดินทร์ผู้ครองอสูรพิภพ

ได้สดับพระเกียรติคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจากเหล่าเทวดาทั้งหลาย จึงมีความประสงค์จะฟังพระธรรมเทศนาจากพระพุทธองค์ แต่คิดว่าพระพุทธองค์เป็นมนุษย์มีพระวรกายเล็ก ตนเองมีร่างกายใหญ่หากไปเฝ้าก็จะต้องก้มลงมองด้วยความลำบาก

เมื่ออสุรินทราหูไปเข้าเฝ้าสำคัญตัวว่ามีร่างกายใหญ่โตกว่าพระพุทธเจ้า จึงไม่ยอมแสดงความอ่อนน้อม พระพุทธองค์ทรงประสงค์จะลดทิฐิของอสุรินทราหูอสูร จึงทรงเนรมิตกายให้ใหญ่โตกว่าอสุรินทราหูอสูร ทรงนอนในลักษณะ เสด็จสีหไสยาสน์ พระเศียรหนุนภูเขาต่างพระเขนย พระบาททั้งสองข้างที่วางซ้อนกันอยู่ สูงใหญ่กว่าอสุรินทราหู อสุรินทราหูต้องแหงนคอเพื่อชมพุทธลักษณะ

จากนั้นพระพุทธองค์ได้ทรงแสดงปาฏิหาริย์พาอสุรินทราหูขึ้นไปยังพรหมโลก บรรดาพรหมทั้งหลายมีร่างกายเล็กกว่าพระพุทธองค์และต่างมองอสุรินทราหูเหมือนประหนึ่งมนุษย์ดูมดปลวกตัวเล็กๆ อสุรินทราหูเกิดความกลัวต้องหลบอยู่ข้างหลังพระพุทธองค์ นับแต่นั้นมาก็ลดทิฐิมานะ อ่อนน้อมต่อพระพุทธองค์ และเมื่อได้สดับฟังพระธรรมเทศนาจึงเกิดความเลื่อมใส ขอถือพระรัตนตรัยเป็นสรณะที่พึ่งสูงสุดแห่งชีวิต

การเคลื่อนย้ายพระนอนวัดป่าโมกข์

สำหรับทัวร์วันเสาร์ที่ 26 สิงหาคมนี้ มติชนอคาเดมีเลือกพาไปกราบ 3 แห่งคือที่ วัดป่าโมกข์ วัดพระนอนจักรสีห์ และวัดขุนอินทประมูล ส่วนที่วัดโพธิอารัญญิก ปฏิพัฒน์บอกว่า เข้าใจว่าน่าจะเป็นวัดอรัญญิก ที่อำเภอนครหลวง จ.พระนครศรีอยุธยา แต่ยังไม่พบพระนอน

ซึ่งแม้ว่าทั้งสามวัดที่จะพาไปเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธไสยาสน์ทั้งสามองค์ เป็นพระนอนองค์โตเหมือนกัน และถือว่าเป็น ศรีแห่งพระนครŽ เหมือนกัน แต่ก็มีตำนานความเป็นมาที่แตกต่างกัน

”ตำนานการสร้างพระพุทธไสยาสน์วัดพระนอนจักรสีห์ออกจะพิสดารกว่าเพื่อน เพราะเป็นเรื่องคนสมสู่กับราชสีห์ เป็นเหตุให้ลูกต้องฆ่าพ่อ แล้วสำนึกบาปจึงสร้างพระพุทธไสยาสน์ขึ้นไถ่บาป

“ส่วนตำนานพระพุทธไสยาสน์วัดขุนอินทประมูลก็เป็นเรื่องของคนบาปยักยอกเงินภาษีไปสร้างพระพุทธรูป

“ขณะที่ พระพุทธไสยาสน์วัดพระนอนป่าโมกข์ เป็นองค์เดียวที่ไม่มีตำนานประวัติเสื่อมเสียแต่มีประวัติความเป็นมาแน่นอน ชัดเจนกว่าพระพุทธไสยาสน์องค์อื่นๆ แฝงไว้ด้วยภูมิปัญญาของข้าราชการฝ่ายกรมโยธา จากพระนครในการชะลอพระพุทธไสยาสน์ให้พ้นภัยจากน้ำกัดเซาะตลิ่ง โดยไม่บอบช้ำเสียหายŽ”

พระนอนวัดป่าโมกข์

ปฏิพัฒน์เล่าว่า ช่วงปลายแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ ยังมีเหตุอาเพศ อันเป็นอภินิหารพระมหาบุรุษเกิดขึ้นอีกแฝงไว้ด้วยตำราผีบอกรักษาไข้เจ็บได้สารพัดโรค แม้จนพระครูปาโมกข์มุนี เจ้าอาวาสวัด เล่าถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ต่อพระพักตร์ และเขียนเป็นลายลักษณ์อักษรถวายสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ ซึ่งต่อมาคือรัชกาลที่ 6 แน่นอนว่าเรื่องนี้พระผู้ใหญ่ย่อมไม่กล้าจะมุสาต่อหน้าเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน

แม้เรื่องราว ตำนานของพระพุทธไสยาสน์ 3 องค์ ศรีแห่งพระนคร จะแปลกพิสดารอย่างไร แต่ไม่มีการบันทึกไว้ในพระราชพงศาวดารให้เป็นกิจจะลักษณะ

อย่างไรก็ตาม มองในแง่ของพุทธลักษณะ นับว่าพระพุทธไสยาสน์ 3 องค์นี้ งดงามพิสดารนัก

…หากไม่ติดตามไปชม ไปฟังกันให้เห็นชัดรู้แจ้งแล้ว บอกได้ว่า.. น่าเสียดาย

สอบถามรายละเอียด “มติชนอคาเดมี”

08-2993-9097, 08-2993-9105