“จารึกวัดพระงาม” หลักฐานใหม่ตอกย้ำนาม ‘ทวารวดี’

สำหรับคำว่า “ทวารวดี” นั้นจากหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดที่พบ คงจะเป็นบันทึกของภิกษุจีนนามเฮี้ยนจัง หรือ พระถังซัมจั๋ง ซึ่งได้เดินทางผ่านมายังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ใน ค.ศ. 632 หรือ พ.ศ. 1175 และได้กล่าวถึงแว่นแคว้นอาณาจักรหนึ่งที่ชื่อว่า โถ–โล–โป–ตี้ ซึ่งนายแซมมวล บีล ได้ถอดเสียงเป็นคำว่า “ทวารวดี” นั่นเอง

จากนั้นได้มีการค้นพบจารึกเหรียญเงินทวารวดี ในเขตวัดพระประโทณเจดีย์วรวิหาร จังหวัดนครปฐม เมื่อปี พ.ศ. 2486 เป็นภาษาสันสกฤต ตัวอักษรปัลลวะ ความว่า “ศฺรีทฺวารวตีศฺวรปุณฺย” แปลได้ว่า “พระเจ้าศรีทวารวดี ผู้มีบุญอันประเสริฐ”

รศ.ดร.สฤษดิ์พงศ์ ขุนทรง คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้เล่าถึงประสบการณ์ในการขุดค้นทางโบราณคดีที่นครปฐมว่า

ได้พบเศียรพระ ตลอดจนพระพิมพ์ต่างๆ รวมไปถึงเครื่องถ้วยจีน ซึ่งจากการเดทอายุด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์กำหนดอายุได้ราวพุทธศตวรรษที่ 14-15 ตรงกับสมัยราชวงศ์ถังของจีน ทำให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของบ้านเมืองนามทวารวดีกับราชสำนักจีน ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 12 ซึ่งตรงกับสมัยราชวงศ์สุย โดยกษัตริย์ของทวารวดีได้ส่งเครื่องบรรณาการ ได้แก่ ไข่มุก งาช้าง และนอแรด ถวายแด่จักรพรรดิจีนในปี พ.ศ. 1181, 1183 และ 1192 ตามลำดับ โดยน่าจะมีคู่แข่งทางการค้ามี่ร่วมสมัยกันคืออีศานปุระและจามปา ซึ่งทั้ง 3 ต่างก็แย่งชิงอำนาจ รวมถึงแข่งขันกันทางเศรษฐกิจกันในภูมิภาคนี้กันมานานแล้ว

ดร.อุเทน วงษ์สถิต คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้กล่าวเพิ่มเติมว่า

“นอกจากพระพุทธศาสนา ที่พบจากโบราณวัตถุประเภทต่างๆ เป็นส่วนใหญ่แล้ว จากกาตีความจารึกที่พบใหม่นั้น ทำให้ตั้งข้อสันนิษฐานไว้ว่า กษัตริย์ของทวารวดีน่าจะทรงนับถือศาสนาพราหมณ์-ฮินดู นิกายปิศุปติซึ่งเป็นนิกายที่เกิดขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 7 โดยรับอิทธิพลมาจากอินเดีย”

รศ.ดร.เชษฐ์ ติงสัญชลี ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้อธิบายเพิ่มเติมว่า