ขนุนอ่อน ขึ้นปีใหม่ล้างลำไส้กันดีกว่า
การล้างพิษล้างลำไส้กลายเป็นกระแสที่ฮิตกันมาอย่างต่อเนื่อง ก็เพราะเมือกที่เครือบผนังลำไส้ของคนเราอาจสะสมสิ่งตกค้างหมักหมมจนกลายเป็นปัญหาสุขภาพ จึงต้องหาเทคนิควิธีการต่างๆ ไปกวาดเอาสิ่งตกค้างออกมา แต่ทั้งนี้จะต้องไม่ไปกระทบต่อสมดุลของผนังลำไส้
เรื่องแบบนี้คนล้านนาเขามีวิธีให้ลูกหลานล้างลำไส้อย่างแยบยล โดยในวันปากปี๋ หรือวันที่สามของประเพณีปีใหม่ (วันสงกรานต์) คนล้านนาจะกินแกงขนุนกันทุกครอบครัว เพราะเชื่อว่าจะหนุนส่งชีวิตให้เจริญก้าวหน้า นับเป็นวัฒนธรรมด้านอาหารและสุขภาพที่น่าสนใจยิ่ง เนื่องจากขนุนอ่อนอุดมไปด้วยเส้นใยที่ดูดซับสารพิษ และเป็นอาหารของโปรไบโอติกส์ในลำไส้ของเรา ทั้งมีคุณสมบัติหล่อลื่น ไม่กระตุ้น ไม่ระคายเคือง ช่วยให้การขับถ่ายเป็นธรรมชาติ ขนุนอ่อนจึงเป็นพนักงานทำความสะอาดลำไส้อย่างดี รสฝาดอ่อนๆ ยังช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ด้วย ขนุนอ่อนไม่ร้อนเหมือนขนุนสุก คนหนุ่มสาว ซึ่งอยู่ในวัยปิตตาหรือธาตุไฟกำลังแรง ก็กินได้
ขนุนสุก ยาระบายสำหรับผู้สูงอายุ
ขนุนสุกมีความหอมหวานและให้เมือก ซึ่งช่วยการหล่อลื่นของลำไส้ รับประทานมากๆ จะช่วยระบาย คนสูงอายุมักจะมีปัญหาท้องผูกที่เกิดจากความเย็นและแห้งของร่างกาย หรือที่การแพทย์แผนไทยเรียกว่าเกิดการกำเริบของวาตะ การกินยาถ่ายชนิดกระตุ้นลำไส้เป็นประจำนั้นจะทำลายกลไกธรรมชาติและทำให้ติดยาระบาย แต่ขนุนสุกมีความร้อน ความหล่อลื่น ชุ่มชื้น ให้กากใยที่อ่อนนุ่ม ทำให้เกิดการระบายอย่างธรรมชาติ จึงเหมาะอย่างยิ่งที่จะเป็นยาระบายสำหรับผู้สูงอายุที่ไม่เป็นเบาหวาน
ขนุน ยากำลังของแจ็คผู้ฆ่ายักษ์
ขนุนมีชื่อภาษาอังกฤษว่า Jackfruit ยังไม่รู้ที่มาที่แน่ชัดของชื่อนี้ แต่ทำให้นึกถึงแจ็คผู้ฆ่ายักษ์ เพราะมีความเชื่อว่า การรับประทานขนุนกับน้ำผึ้งเป็นยาบำรุงกำหนัดชั้นยอด คนไทยจึงไม่นิยมถวายขนุนสุกแก่พระภิกษุสงฆ์ เพราะจะทำให้จิตใจไม่สงบ ส่วนคนจีนเชื่อว่าขนุนสุกช่วยแก้กระหายน้ำ แก้เมาสุรา เป็นยาบำรุงกำลังและช่วยย่อย
ขนุนสุกเป็นผลไม้ให้พลังงานอย่างทันอกทันใจ เพราะมีทั้งซูโครสและฟรุกโตส และอุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่ วิตามินเอและสารฟลาโวนอยด์ที่มีอยู่มากในขนุน ทำให้เยื่อบุต่างๆ ในร่างกายและผิวหนังแข็งแรง ป้องกันปอด ช่องปาก และผิวหนังให้ห่างไกลจากมะเร็ง มีวิตามินซีสูงช่วยต้านการติดเชื้อและอันตรายจากรังสี ขนุนยังมีวิตามินบีช่วยบำรุงประสาทซึ่งไม่ค่อยพบในผลไม้ชนิดอื่น
ส่วนอื่นๆ ของขนุนล้วนแล้วแต่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ เม็ดขนุนเป็นอาหารที่มีประโยชน์ให้พลังงานมาก มีโปรตีนสูง พร้อมทั้งเกลือแร่และวิตามิน คนจีนเชื่อว่าเม็ดขนุนมีสรรพคุณช่วยขับน้ำนม แก่นขนุน ใช้ต้มกินเพื่อคลายเครียด เป็นยาบำรุงเลือดลม บำรุงสุขภาพ มีรสหวานปนขมเล็กน้อย นำมาฝนกับน้ำซาวข้าวก็แก้ฝ้าได้ดี ใบขนุน กินเป็นผักได้ บำรุงน้ำนม และช่วยคุมเบาหวาน
น่ารู้
•ปอกขนุนแล้วยางติดมีด เพียงเอาน้ำมันพืชทาแล้วล้างด้วยผงซักฟอก ยางเหนียวๆ ก็จะหลุดออก
•ขนุนเป็นไม้มงคลประจำทิศตะวันตกเฉียงใต้ (หรดี) โบราณเชื่อว่าปลูกขนุนไว้ในบริเวณบ้านจะหนุนเนื่องให้มีบุญบารมี มีเงินทอง มีคนเกื้อหนุนจุนเจือ
•ถิ่นกำเนิดของขนุนสันนิษฐานว่าอยู่ที่อินเดีย มีการกินขนุนเป็นผลไม้มาตั้งแต่ 3,000-6,000 ปีก่อน คนอาเซียนมีวัฒนธรรมการกินใช้ขนุนไม่ต่างกัน
ที่มา หนังสือบันทึกของแผ่นดิน ๖ สมุนไพรท้องไส้…ในวิถี ASEAN โดย ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร
