เมื่อเร็วๆนี้ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้ทำการทดลองนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยสร้างปรากฏการณ์แสง เพื่อต่อยอดองค์เจดีย์หลวง ในวัดเจดีย์หลวง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งได้หักพังทลายลงมาหลายร้อยปีมาแล้ว ให้กลับมามีความสมบูรณ์แบบยิ่งใหญ่เหมือนดังในอดีต
การทดลองดังกล่าวเป็นความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยศูนย์นวัตกรรมล้านนาสร้างสรรค์ (CLIC) คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ กรรมาธิการสถาปนิกล้านนา สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ ซึ่งได้วางเป้าหมายสำคัญในงานสถาปนิกล้านนา’64 และร่วมค้นหาวิธีการสร้างมุมมองใหม่ต่อองค์เจดีย์หลวง จากคำถามที่ว่า องค์เจดีย์หลวงในสภาพสมบูรณ์ จะมีความยิ่งใหญ่และงดงามได้เพียงใด
คณะทำงาน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ใช้แสงเติมเต็มรูปทรงและสัดส่วนความสูงให้กับองค์เจดีย์หลวง และใช้เทคนิคการฉายแสงเส้นรอบรูปไปที่องค์เจดีย์ เป็นการฉายภาพ 2 มิติกลับคืนไปสู่องค์เจดีย์จริงที่เป็นวัตถุ 3 มิติ กระบวนการเล่นกับมิติด้วยปรากฏการณ์แสงนำไปสู่การปิดล้อมระนาบแสง จนเกิดเป็นอุโมงค์แสงเสมือน (Space) ที่ซ้อนทับลงไปกับองค์เจดีย์ที่อยู่เบื้องหน้า อย่างไรก็ตาม การทดลองนี้ยังเป็นเพียงการทดลองเบื้องต้น แต่ผู้ชมก็สามารถได้เห็นองค์เจดีย์หลวงที่อยู่คู่เชียงใหม่มานานนับหลายร้อยปีในมุมมองใหม่
การต่อยอดด้วยแสงให้กับเจดีย์หลวงนี้ ถือเป็นการเติมเต็มสิ่งที่ขาดหายไปให้กลับมาสง่างามแก่ผู้พบเห็นให้ได้ชื่นชมถึงความยิ่งใหญ่ของสถาปัตยกรรมล้านนาในอดีตอีกครั้ง
สำหรับวัดเจดีย์หลวงวรวิหาร เป็นวัดเก่าแก่ในจังหวัดเชียงใหม่ สร้างขึ้นในรัชสมัยของพระเจ้าแสนเมืองมาแห่งราชวงศ์มังราย สันนิษฐานว่าวัดแห่งนี้น่าจะสร้างในปี พ.ศ.1928-พ.ศ.1945 มีโบราณสถานสำคัญยิ่ง คือ “พระธาตุเจดีย์หลวง” มีขนาดความกว้าง 60 เมตร เป็นองค์พระเจดีย์ที่มีความสำคัญที่สุดองค์หนึ่งในเชียงใหม่ และตั้งอยู่ใจกลางเมืองซึ่งแต่เดิมถือว่าเป็นศูนย์กลางการปกครองของราชอาณาจักรล้านนา
องค์เจดีย์หลวง สร้างขึ้นในรัชสมัยของพญาแสนเมืองมา เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้พญากือนา พระราชบิดา แต่สร้างไม่เสร็จก็สวรรคตเสียก่อน ต่อมาพระนางเจ้าติโลกจุฑาราชเทวี พระมเหสีของพญาเมืองมา ก่อสร้างต่อจนแล้วเสร็จในรัชสมัยพญาสามฝั่งแกน เรียกกันว่า “กู่หลวง” พญาติโลกราช โปรดให้หมื่นด้ามพร้าคตเป็นนายช่างใหญ่ ดำเนินการปฏิสังขรณ์รพระเจดีย์หลวง ตั้งแต่ประมาณ พ.ศ. 2021
ในรัชสมัยพระเจ้ายอดเชียงรายได้ปิดทองภายในซุ้มจรนัมของพระเจดีย์หลวงทั้ง 4 ด้าน
ในรัชสมัยพระเจ้าเมืองแก้ว เมื่อ พ.ศ. 2046 ได้โปรดให้สร้างหอพระแก้ว และอัญเชิญพระแก้วมรกตลงมาประดิษฐาน สร้างมหาวิหาร ส่วนการบูรณะพระเจดีย์หลวงได้ดำเนินการเพียงเล็กน้อย
ในที่สุดเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ ในปีพ.ศ. 2088 ในรัชสมัยพระนางเจ้ามหาเทวีจิรประภา ยอดพระเจดีย์หลวงพังทลายลงมา ความสูงของเจดีย์ลดลงเหลือเพียงครึ่งหนึ่งของความสูงเดิม แต่ก็ยังคงรูปลักษณ์ที่สวยงาม ในปี พ.ศ. 2535 กรมศิลปากรได้บูรณะปฏิสังขรณ์ตัวเจดีย์เสร็จสมบูรณ์ จึงได้นำบันไดนาคปรก (พญานาคพ่นน้ำ) กลับมาวางไว้ตรงทางขึ้นและมีการปั้นรูปช้างสวยงานไว้ที่บริเวณฐานของเจดีย์ ทั้งนี้ งานปั้นนั้นยังไม่เสร็จสมบูรณ์ แต่ก็ไม่ได้ดำเนินการให้แล้วเสร็จ
อัพเดตเรื่องราวทัวร์ศิลปวัฒนธรรม ได้ที่ เพจเฟซบุ๊กทัวร์มติชนอคาเดมี
