พาทะลุมิติไป “กรุงศรีอยุธยา” รัชกาลพระเจ้าปราสาททอง

บ้านที่อยู่อาศัยนั้นปลูกขึ้นตามแบบบ้านแขกอินเดีย แต่มุงหลังคาด้วยกระเบื้อง พระนครศรีอยุธยานี้จึงเป็นนครที่โอ่อ่า เต็มไปด้วยโบสถ์วิหาร ซึ่งมีจำนวนมากกว่า 300 และก่อสร้างขึ้นอย่างวิจิตรพิสดารที่สุด โบสถ์วิหารเหล่านี้มีปรางค์ เจดีย์ และรูปปั้น รูปหล่ออย่างมากมาย ใช้ทองฉาบอยู่ภายนอก สีเหลืองอร่ามทั่วไปหมด เป็นพระมหานครที่สร้างอยู่ข้างฝั่งแม่น้ำ โดยมีผังเมืองวางไว้อย่างเป็นระเบียบ จึงเป็นนครที่สวยงามมาก ตั้งอยู่ในทำเลที่เหมาะสม มีประชาชนหนาแน่น และเต็มไปด้วยสินค้าสิ่งของจำเป็นแก่ชีวิตนำเข้ามาขายจากนานาประเทศ  เท่าที่ข้าพเจ้าทราบยังไม่มีพระมหากษัตริย์องค์ใดในแถบนี้ของโลกที่จะมีเมืองหลวงใหญ่โตมโหฬารวิจิตรพิสดาร และสมบูรณ์พูนสุขเหมือนกับพระมหากษัตริย์ ณ ราชอาณาจักรนี้  พระนครศรีอยุธยาจึงอยู่ในภูมิฐานที่ดีและมั่นคง สุดวิสัยที่ข้าศึกศัตรูจะโจมตียึดครองได้ง่ายๆ เพราะทุกๆ ปีน้ำจะท่วมขึ้นมาถึง 6 เดือนทั่วท้องที่นอกกำแพงเมือง จึงเป็นการบังคับให้ศัตรูอยู่ไม่ได้ ต้องล่าถอยทัพไปเอง

พระราชวังที่ประทับของพระมหากษัตริย์และข้าราชบริพารในราชอาณาจักรนี้ใหญ่โตมโหฬารยิ่งนัก  พระองค์ไม่ค่อยเสด็จออกให้ราษฎรสามัญได้ชมพระบารมีบ่อยนัก แม้แต่กับขุนนางและข้าราชการ พระองค์ยังเสด็จออกมาให้เข้าเฝ้าฯ ได้ตามวันเวลาที่มีกำหนดไว้เท่านั้น และก็ต้องเป็นในท้องพระโรงต่างๆ ในพระราชฐานเท่านั้น

เมื่อเวลาเสด็จออกพบขุนนาง พระองค์ทรงแต่งพระองค์ด้วยเสื้อผ้าอาภรณ์ที่มีราคามาก ทรงสวมมงกุฎกษัตริย์และประทับอยู่บนพระเก้าอี้ทอง ขุนนางข้าราชการฝ่ายทหารพลเรือนต้องก้มกราบอยู่แทบพระบาท และในท้องพระโรงนั้น มีทหารถืออาวุธประมาณ 300 คน เฝ้าอยู่ด้วย เพื่อคอยปกป้องพระองค์จากภยันตราย ชาวต่างชาติต่างภาษาเมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าเฝ้าฯ ก็จำต้องแสดงคารวะด้วยความพินอบพิเทา

ต้องคุกเข่าลง พนมมือขึ้น และก้มศีรษะอยู่ตลอด  เมื่อจะกราบทูลสิ่งใดก็ต้องก้มลงกราบเสียก่อนและต้องใช้ถ้อยคำเพ็ดทูล เมื่อพระองค์ตรัสตอบอย่างใด ก็ต้องถืออย่างนั้น เสมือนโองการพระเป็นเจ้า ถ้าพระองค์จะมีคำสั่งสิ่งใดออกมาก็จำต้องปฏิบัติตามให้ครบทุกตัวอักษร